Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh - Mẹ cần biết những gì 

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là phương pháp được nhiều ông bố bà mẹ hiện đại áp dụng. Không chỉ là việc học tri thức, giáo dục sớm còn tác động tích cực tới đời sống tinh thần, thẩm mỹ, cá tính vận động của trẻ. Bài viết sau sẽ giải đáp kĩ hơn về khái niệm, lợi ích cũng như các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh phổ biến để ba mẹ tham khảo. 

Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là gì

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là phương pháp giáo dục từ khi trẻ ở trong bụng mẹ cho đến 6 tuổi. Điều này kích thích tối đa sự phát triển về thể chất, trí tuệ cũng như tâm hồn của trẻ, làm cơ sở để trẻ phát triển vượt trội trong tương lai. 

Nhiều ba mẹ lo ngại có nên giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh vì sợ trẻ “mất đi tuổi thơ”, “già trước tuổi”...Thực tế đây là quan niệm chưa chính xác bởi họ vẫn nghĩ “giáo dục” chỉ là “học kiến thức”. Theo trung tâm Nghiên cứu Phát triển Trẻ em của Đại học Harvard, giai đoạn từ 0 tháng đến 3 tuổi là giai đoạn “vàng” đầu tiên và cực kỳ quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ. Đồng thời, việc giáo dục sớm cũng giúp phát triển toàn diện về nhận thức, tình cảm, kỹ năng chứ không chỉ là kiến thức sách vở như nhiều ba mẹ vẫn lầm tưởng.  

Giáo dục sớm không chỉ hoàn thiện về trí tuệ mà còn là cả nhân cách cho trẻ

Những lợi ích khi giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh mang lại nhiều lợi ích cho trẻ và cả ba mẹ trong việc nuôi dạy con cái. 

Phát triển các giác quan tốt hơn

Các phương pháp dạy trẻ sơ sinh bao gồm nhiều hoạt động nghe nhìn, cảm nhận. Trẻ cũng được tiếp xúc với nhiều màu sắc, hình dạng, âm thanh, mùi vị khác nhau. Tùy từng giai đoạn ba mẹ có thể lựa chọn phương pháp thai giáo hoặc giáo dục trẻ phù hợp. Từ đó thị giác - thính giác - khứu giác - vị giác - xúc giác của trẻ sẽ được kích thích và phát triển tốt hơn. 

Hình thành các tính cách tốt

Đối với một đứa trẻ, kiên nhẫn chờ đợi hay phải kìm nén bản thân là một điều vô cùng khó khăn. Một số chương trình giáo dục sớm giúp bé hình thành tính kỷ luật, sự kiên nhẫn thay vì khóc lóc, tức giận mất kiểm soát. Kiên nhẫn là đức tính có thể rèn luyện được nếu ba mẹ làm đúng cách thông qua việc dạy còn về thời gian, sự tự lập… Theo bà Ana Sousa Gavin, một nhà tâm lý giáo dục, một trong những cách tốt nhất để dạy trẻ đó chính là cha mẹ phải làm gương cho con noi theo.

Trẻ được giáo dục sớm tương tác tốt hơn với thế giới xung quanh và có sự kết nối với thế giới nội tâm. Từ đó, trẻ sớm hiểu được những cảm xúc bên trong bản thân, dần dần học được cách kiềm chế chúng. Nhờ vậy mà những “cuộc khủng hoảng” theo từng lứa tuổi sẽ diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.

Cân bằng cảm xúc cũng giúp con khỏe mạnh hơn về thể chất, không gặp phải các vấn đề tâm lý lo lắng, khó chịu hay rối loạn giấc ngủ. 

Trẻ được phát triển các giác quan, kỹ năng tốt hơn

Tập luyện các thói quen tốt

Một phần quan trọng của giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là hình thành cho trẻ những thói quen sinh hoạt tốt. Nhiều phương pháp hướng đến rèn luyện cho con ăn ngủ đúng giờ hoặc rèn luyện sự tự lập thông qua việc con tự ăn, tự mặc quần áo, tự gấp quần áo, tự đi vệ sinh, giúp bố mẹ làm việc nhà. Nhờ đó, trẻ được rèn luyện kĩ năng chủ động sắp xếp công việc và nuôi dưỡng lòng tự tin từ khi còn nhỏ. 

Phát triển não bộ, trí tuệ

Theo thống kê, ở độ tuổi 0 - 2, não bộ của trẻ có thể thiết lập tới 700 kết nối nơ ron thần kinh/ mỗi giây. Sự kết nối nơ ron càng phong phú, trẻ càng nhạy bén và thông minh. Trọng lượng não của trẻ sơ sinh chỉ là 390g, đến 3 tuổi đã đạt 1000g, bằng 85% trọng lượng não người trưởng thành. Vì vậy việc trò chuyện, tương tác với trẻ từ khi vẫn ở trong bụng mẹ và sau khi chào đời giúp khai thác tối đa tiềm năng não bộ của trẻ, kích thích sáng tạo, tư duy, và khám phá. 

Giúp cha mẹ có thêm các kỹ năng/ kiến thức để nuôi dưỡng và giáo dục bé phù hợp

Chương trình giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh không chỉ dành riêng cho trẻ, mà còn cung cấp kiến thức và hướng dẫn cho cha mẹ về cách nuôi dạy và phát triển con nhỏ. Cha mẹ có thể học cách tương tác, đáp ứng các nhu cầu của trẻ phù hợp và đúng đắn hơn. 

Giáo dục sớm mang lại lợi ích cho cả gia đình

Một số phương pháp giáo dục trẻ sơ sinh phổ biến

Hiện nay có nhiều phương pháp giáo dục sớm cho trẻ được hệ thống thành các chương trình học cụ thể, chuyên sâu. Ba mẹ có thể tham khảo một số phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh phổ biến sau đây để dạy con sao cho phù hợp nhất nhé. 

Phương pháp Montessori

Phương pháp giáo dục montessori cho trẻ sơ sinh được phát triển bởi tiến sĩ người Ý Maria Montessori vào thế kỷ 20. Hiểu một cách đơn giản thì đây là phương pháp giáo dục trẻ bằng việc học tập thông qua các giáo cụ trực quan như tranh ảnh, biểu đồ, sơ đồ lớn, loa đài, phim ảnh,... 

Phương pháp này  phải đảm bảo sự tôn trọng tính riêng biệt của mỗi trẻ và phải bố trí phòng học và bài học phù hợp những nhu cầu và mục đích của mỗi bé. Ngoài tôn trọng sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên của trẻ, phương pháp này cũng giúp trang bị đầy đủ các kiến thức khoa học công nghệ tiến bộ và hiện đại cho học sinh. Một số trường học hiện nay đã áp dụng phương pháp montessori cho trẻ sơ sinh vào chương trình giảng dạy để giúp các bạn nhỏ bộc lộ được tài năng của mình từ sớm. 

Giai đoạn phù hợp nhất để áp dụng phương pháp Montessori là khi trẻ 2 tuổi. 

Các phương pháp giáo dục sớm phổ biến với nhiều giáo cụ trực quan

Phương pháp Shichida

Shichida là phương pháp giáo dục bắt nguồn từ Nhật Bản, ra đời năm 1960 bởi giáo sư Makoto Shichida (1929-2009). 

Với triết lý: “Yêu Thương, Khen Ngợi, Nhìn Nhận” và phương châm “nghiêm khắc và tin tưởng”, phương pháp Shichida đã và đang được nhiều ba mẹ áp dụng để giáo dục con phát triển toàn diện cả thể chất lẫn nhân cách, trí tuệ từ sớm. Trong phương pháp này, tình yêu với gia đình là yếu tố cần được chú trọng hơn cả vì phương pháp giáo dục Shichida dựa trên “giáo dục từ trái tim”. Vai trò của cha mẹ lúc này cực kỳ quan trọng trong việc thấu hiểu và gắn kết với con. Qua đó các em sẽ trân trọng các mối quan hệ trong gia đình, xã hội và phát triển triển đạo đức cá nhân. 

Phương pháp Glenn Doman

Phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman do nhà vật lý trị liệu nổi tiếng người Mỹ Glenn Doman (1919 – 2013) phát triển. Phương pháp này tập trung vào việc kích thích trí thông minh của trẻ nhỏ bằng cách sử dụng lý thuyết kích thích thị giác và thính giác để kích hoạt hoạt động của bộ não. Cụ thể, phương pháp này sử dụng giáo cụ thẻ học (Flashcards) và thẻ chấm (Dot card) để giúp trẻ vừa thư giãn, vừa kích thích khả năng ghi nhớ, nhận biết, tư duy. 

Ngoài ra, phương pháp giáo dục Glenn Doman còn tạo cơ hội cho mối kết nối mạnh mẽ giữa bố mẹ và con cái. Trong đó phụ huynh đóng vai trò là người thầy đầu tiên và đồng hành quan trọng của trẻ trong quá trình học tập sau này. Phương pháp phù hợp nhất với trẻ từ giai đoạn 3 tháng tuổi trở lên. 

Phương pháp Reggio Emilia

Reggio Emilia là một phương pháp giáo dục phát triển bởi Loris Malaguzzi – nhà tâm lý học người Ý. Trọng tâm của phương pháp này là lấy trẻ làm trung tâm với niềm tin rằng trẻ có khả năng suy nghĩ và óc sáng tạo theo nhiều chiều khác nhau, hướng trẻ em khám phá thế giới bằng nhiều cách. 

Phương pháp này khuyến khích trẻ chủ động, tò mò nhiều hơn và đặt ra câu hỏi để tự tìm hiểu và cảm nhận mọi thứ xung quanh. Do đó, phương pháp giáo dục Reggio Emilia có tác động tới khả năng giải quyết vấn đề, nâng cao khả năng tư duy, tăng sự tự tin và kỹ năng làm việc nhóm, hợp tác…

Độ tuổi thích hợp nhất để áp dụng phương pháp này cho trẻ là từ giai đoạn mầm non khoảng 2-6 tuổi. 

Phương pháp EASY

EASY là viết tắt của các hoạt động thường nhật gồm Eat (cho bé ăn), Activity (cho bé vui chơi), Sleep (cho bé ngủ) và Your time (thời gian thư giãn cho mẹ). Nói cách khác, EASY là phương pháp rèn luyện nếp ăn ngủ lành mạnh cho con ngay từ khi còn nhỏ. Bắt đầu từ khi con thức dậy, vui chơi một ngày cho đến khi vào giấc ngủ đêm. 

So với các phương pháp trên, giáo dục sớm cho trẻ theo EASY tập trung chủ yếu vào hình thành thói quen sinh hoạt lành mạnh và có nề nếp. Nhờ vậy con rèn luyện đc sự chủ động, kiên nhẫn và tự lập trong việc ăn, ngủ và vui chơi. 

EASY là phương pháp giáo dục phổ biến hàng đầu hiện nay

Qua bài viết trên đây, Vinlac đã giới thiệu với ba mẹ khái niệm, lợi ích cũng như các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh phổ biến nhất hiện nay. Hy vọng ba mẹ sẽ có thêm những thông tin cần thiết để lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp với bé, từ đó giúp con phát triển thêm khỏe mạnh, thông minh.