Tiêu chuẩn tăng cân của trẻ sơ sinh - Mỗi tháng trẻ tăng bao nhiêu kilogram là đủ?

Việc nắm bắt tiêu chuẩn cân nặng của trẻ sơ sinh là một trong những yếu tố quan trọng giúp cha mẹ theo dõi sự phát triển của con. Không chỉ phản ánh tình trạng sức khỏe, cân nặng còn là thước đo để phát hiện sớm các vấn đề về dinh dưỡng hoặc bệnh lý tiềm ẩn.

Tại sao cần nắm được tiêu chuẩn cân nặng của trẻ sơ sinh?

2 lợi ích quan trọng nhất khi ba mẹ nắm được tiêu chuẩn cân nặng của trẻ sơ sinh có thể kể đến là: 

• Đánh giá được sự phát triển và sức khoẻ tổng thể: Cân nặng là một trong những chỉ số quan trọng giúp đánh giá sự phát triển tổng thể của trẻ sơ sinh. Trẻ có cân nặng trong khoảng tiêu chuẩn cho thấy bé đang phát triển bình thường, hấp thu đủ dinh dưỡng, và ít khả năng mắc bệnh hơn. Việc theo dõi cân nặng đều đặn giúp cha mẹ và bác sĩ nắm bắt được tình trạng sức khoẻ của bé, từ đó có những điều chỉnh cần thiết về chế độ ăn uống và chăm sóc.
• Phát hiện sớm các vấn đề dinh dưỡng hoặc sức khoẻ của trẻ: Theo dõi cân nặng của trẻ sơ sinh không chỉ giúp phát hiện các vấn đề dinh dưỡng mà còn các vấn đề sức khoẻ khác. Nếu cân nặng của bé không tăng theo chuẩn, đó có thể là dấu hiệu cho thấy bé đang gặp vấn đề về hấp thu dinh dưỡng, có thể bị bệnh lý hoặc có vấn đề khác về sức khoẻ. Phát hiện sớm các vấn đề này sẽ giúp cha mẹ và bác sĩ kịp thời can thiệp, điều chỉnh chế độ ăn uống và chăm sóc, đảm bảo bé phát triển khoẻ mạnh và toàn diện.

Tốc độ tăng cân của trẻ sơ sinh là chỉ số sức khoẻ quan trọng

Những yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ sơ sinh

Cân nặng của trẻ sơ sinh chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như sau: 

• Di truyền: Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cân nặng của trẻ sơ sinh. Nếu cha hoặc mẹ có truyền thống dáng người nhỏ hoặc dễ tăng cân nhiều khả năng cũng sẽ di truyền sang trẻ. Di truyền không chỉ ảnh hưởng đến cân nặng lúc sinh mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ sau này.
• Giới tính: Thông thường, bé trai thường nặng hơn bé gái một chút khi sinh. Sự khác biệt này do sự khác nhau trong cấu trúc cơ thể và tốc độ phát triển của mỗi giới tính ngay từ khi còn trong bụng mẹ.
• Thai đơn hoặc sinh đôi, sinh ba: Sinh đôi hoặc sinh ba có thể ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ, tùy thuộc vào lượng không gian và dinh dưỡng mà chúng phải chia sẻ.
• Sức khoẻ của mẹ khi mang thai:  Mẹ bị mắc các bệnh mãn tính, nhiễm trùng hoặc có các vấn đề sức khoẻ khác (tiểu đường thai kỳ, béo phì…) có thể dẫn đến việc sinh con nhẹ cân hoặc quá cỡ. Ngược lại, một thai kỳ khoẻ mạnh, được chăm sóc tốt sẽ giúp bé đạt cân nặng chuẩn khi sinh.
• Dinh dưỡng: Dinh dưỡng của mẹ trong thời kỳ mang thai có vai trò rất quan trọng đối với cân nặng của trẻ. Mẹ cần cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết như protein, vitamin, khoáng chất và acid folic để đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé. Thiếu hụt dinh dưỡng có thể dẫn đến trẻ bị nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng. 
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ sơ sinh như lao bẩm sinh, tăng huyết áp, thiếu máu, bệnh tim... Những bệnh lý này có thể làm giảm lượng dưỡng chất và oxy cung cấp cho thai nhi, dẫn đến việc trẻ bị nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng khi sinh. Việc kiểm soát và điều trị các bệnh lý này trong thời kỳ mang thai là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển khoẻ mạnh của bé.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới cân nặng của trẻ sơ sinh

Tiêu chuẩn tăng cân của trẻ sơ sinh qua các tháng theo WHO

Mỗi trẻ sẽ có cơ địa, thể trạng và nhịp độ phát triển khác nhau, không thể giống nhau hoàn toàn. Để có thêm cơ sở đánh giá tình trạng cân nặng của trẻ sơ sinh, ba mẹ có thể tham khảo bảng cân nặng cho trẻ từ 0-12 tháng dưới đây. 

Bảng tiêu chuẩn cân nặng của bé gái

Bảng tiêu chuẩn cân nặng của bé trai

Trẻ sơ sinh giảm cân trong khoảng 1 tuần đầu sau khi sinh thường là hiện tượng bình thường để con thích nghi với việc bú mẹ và môi trường sau khi ra khỏi bụng mẹ. Miễn là sự giảm cân này nằm trong giới hạn an toàn. Thông thường, trẻ sơ sinh có thể giảm từ 5% đến 10% trọng lượng cơ thể trong vài ngày đầu sau khi sinh. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự mất nước, đào thải dịch tồn đọng, đi ngoài phân su, đi tè. Cùng với đó, làn da mỏng manh và lớp mỡ dưới da rất ít khiến bé dễ bị mất nước hơn.

Sự giảm cân này không đáng lo ngại nếu trẻ vẫn ăn-ngủ tốt và lấy lại cân nặng ban đầu trong vòng 10 đến 14 ngày sau đó. Có trẻ mất tới 20 ngày. Nếu trẻ không lấy lại cân nặng ban đầu sau 2 tuần đi kèm với có dấu hiệu sốt do mất nước, mệt mỏi, bỏ bú thì ba mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để thăm khám kịp thời. 

Cách để trẻ sơ sinh tăng cân đạt chuẩn

Việc trẻ tăng cân chậm hoặc chững cân còn là dấu hiệu cho thấy bé ăn chưa đủ hoặc chăm sóc chưa đúng cách. Vì vậy ba mẹ hãy lưu ý các vấn đề sau đây để trẻ sơ sinh tăng cân đạt chuẩn. 

Cho bú đúng cách

Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu là cách tốt nhất để đảm bảo bé nhận đủ dinh dưỡng. Đảm bảo trẻ bú đều cả hai bên ngực và bú đủ thời gian để nhận được sữa cuối giàu chất béo. Các bé mới sinh nên được cho bú mỗi 2-3 tiếng/ lần. Khi bé lớn hơn, khoảng cách giữa các cữ bú có thể kéo dài hơn. Cho bé bú theo nhu cầu để đảm bảo bé nhận đủ dinh dưỡng cần thiết. 

Đảm bảo chất lượng giấc ngủ 

Giấc ngủ đủ và chất lượng là yếu tố quan trọng giúp trẻ sơ sinh phát triển và tăng cân. Trẻ sơ sinh cần ngủ từ 14-17 giờ mỗi ngày. Đảm bảo môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh và an toàn cho bé. Sử dụng giường cũi phù hợp và giữ cho nhiệt độ phòng thoải mái.

Một giấc ngủ chất lượng giúp ích rất nhiều cho sức khoẻ của trẻ

Kết hợp dùng sữa công thức 

Nếu sữa mẹ không đủ hoặc mẹ không thể cho con bú, có thể bổ sung sữa công thức theo hướng dẫn của bác sĩ. Sữa công thức cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết giúp bé tăng cân. Chọn loại sữa công thức phù hợp với độ tuổi và nhu cầu dinh dưỡng của bé. Hiện nay có nhiều loại sữa bổ sung các thành phần gần giống như trong sữa mẹ, hương vị thanh nhạt phù hợp với khẩu vị của trẻ sơ sinh. Mẹ cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn sữa công thức tốt nhất cho con. 

Khuyến khích bé vận động 

Khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng như đạp chân, cầm nắm đồ chơi, và thời gian nằm sấp (tummy time). Vận động giúp tăng cường cơ bắp và kích thích sự phát triển của trẻ. Điều này không chỉ giúp bé trở nên khoẻ mạnh hơn mà còn hỗ trợ cho các hoạt động cơ bản như bú mẹ, bú bình, và sau này là ngồi, bò, và đi.

Ba mẹ cũng nên thường xuyên tương tác, nói chuyện và chơi với bé để kích thích phát triển cả khả năng ngôn ngữ và gắn kết về mặt tình cảm với trẻ. 

Khuyến khích trẻ sơ sinh vận động nhẹ nhàng

Massage cho trẻ sơ sinh  

Massage không chỉ giúp bé thư giãn mà còn kích thích hệ tiêu hoá, giảm tình trạng đầy hơi và táo bón ở trẻ sơ sinh, giúp bé cảm thấy thoải mái hơn và ăn ngon miệng hơn. Từ đó con hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và tăng cân hiệu quả. 

Sử dụng các động tác nhẹ nhàng, đều đặn, massage bụng, lưng và chân tay của bé. Massage khoảng 10-15 phút mỗi ngày, sau khi bé đã ăn và nghỉ ngơi một chút.

Nắm được tiêu chuẩn cân nặng của trẻ sơ sinh là yếu tố quan trọng giúp cha mẹ theo dõi sự phát triển và tình trạng sức khỏe của bé một cách toàn diện. Từ việc đánh giá sự phát triển bình thường đến phát hiện sớm các vấn đề dinh dưỡng và sức khỏe, theo dõi cân nặng đều đặn sẽ hỗ trợ cha mẹ điều chỉnh chế độ ăn uống và chăm sóc phù hợp.