Kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông

Mùa đông tới, nhiệt độ giảm dần là tác nhân khiến trẻ sơ sinh dễ bị mắc bệnh đặc biệt là bệnh về hô hấp. Chính vì vậy nhiều mẹ quan tâm đến cách chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông sao cho đúng để con khỏe mạnh, không bị ốm. Hãy cùng Vinlac đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!

Tại sao phải cẩn thận khi chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông?

Chúng ta đều biết trẻ sơ sinh đề kháng còn rất non nớt nên việc chăm sóc trẻ mùa lạnh hay bất cứ thời điểm nào trong năm cũng đều cần hết sức cẩn thận. Có một số lý do ba mẹ cần đặc biệt lưu ý hơn khi chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông như sau: 

• Ở trong phòng kín, thiếu độ ẩm: Mùa đông lạnh nhiều gia đình hạn chế cho trẻ ra ngoài. Đi kèm với đó khi ở trong nhà thường xuyên dùng lò sưởi, máy sưởi để giữ ấm khiến không khí kém thông thoáng, thiếu độ ẩm. Một số virus phát triển nhanh và mạnh, thậm chí có thể lây lan tốt hơn khi không khí mát và ít ẩm hơn. 

• Xu hướng ít khi ra ngoài: Hạn chế trẻ nhỏ ra ngoài có thể làm giảm cơ hội tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch của trẻ.

• Sự thay đổi nhiệt độ: Sự chênh lệch thời tiết nóng-lạnh giữa bên ngoài và trong nhà hoặc các thời điểm khác nhau trong ngày cũng khiến trẻ dễ ốm do hệ miễn dịch chưa kịp thích ứng với sự thay đổi nhiệt độ. 

• Tiếp xúc gần với nhiều người: Nhiều gia đình truyền thống có thói quen bế và ủ ấm trẻ và xu hướng mọi người tiếp xúc gần gũi với nhau hơn nên cũng tăng khả năng lây bệnh truyền nhiễm nếu có. 

Nếu không được chăm sóc cẩn thận, trẻ rất dễ mắc các bệnh ngoài da và hô hấp vào mùa đông như bị nẻ, hăm, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi… 

Trẻ dễ mắc bệnh hô hấp vào mùa đông

Kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông

Việc chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông khoa học, đúng cách không phải là điều khó khăn. Dưới đây là những kinh nghiệm “nhỏ mà có võ” giúp ba mẹ giữ gìn sức khỏe cho bé tốt hơn trong mùa lạnh mà Vinlac đã tổng hợp. 

Giữ ấm cơ thể cho bé

Đảm bảo rằng trẻ nhỏ luôn được giữ ấm bằng cách giữ ấm hai bàn chân, ngực, cổ và đầu. Khi giữ ấm cơ thể cho trẻ, ba mẹ cần chú ý đến các điều sau:

• Mặc cho bé nhiều lớp áo và cài khóa áo chặt chẽ là quan trọng để tránh khỏi việc bé có thể mở khuy áo khi ngọ nguậy mạnh dẫn đến nhiễm lạnh gây ra các triệu chứng như sốt, ho…Lựa chọn trang phục mùa đông cần đảm bảo độ mềm mại, ấm áp và thấm hút mồ hôi tốt.
• Trong quá trình giữ ấm cho bé, việc quan sát và kiểm tra thường xuyên về cơ thể bé dưới lớp quần áo hay chăn là cần thiết. Điều này giúp tránh tình trạng giữ ấm quá mức, gây ra tiết mồ hôi và khi không được lau khô có thể làm cho cơ thể trở nên lạnh, cũng có thể dẫn đến viêm phổi.
• Tương tự, việc sử dụng tã cũng quan trọng, nên thay tã cho bé thường xuyên và đảm bảo tã luôn khô ráo để tránh nhiễm lạnh do tã ẩm. Cần xem xét thêm các biện pháp chăm sóc da cho trẻ trong mùa đông.

Có thể mẹ quan tâm: Hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi

Duy trì nhiệt độ phòng phù hợp

Ngoài những lớp áo bảo vệ, bạn cần duy trì nhiệt độ phòng trung bình từ 25-28 độ C, thoáng mát nhưng tránh gió lùa. Gợi ý nhiệt độ phòng phù hợp với trẻ sơ sinh ở từng độ tuổi cho ba mẹ tham khảo như sau: 

• Trẻ sơ sinh 1 – 2 tháng tuổi: 26 – 28 độ C.
• Trẻ từ 2 – 12 tháng tuổi: 18 – 20 độ C.
• Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên: < 24 độ C thì trẻ mới cảm thấy dễ chịu.

Tuy nhiên điều điều chỉnh nhiệt độ phòng của trẻ sơ sinh sẽ không quan trọng bằng việc duy trì thân nhiệt của bé ở mức từ 36,5 đến 37,5 độ C. Nếu nhiệt độ phòng 20 - 22 độ C nhưng đảm bảo thân nhiệt của bé (bằng cách giữ ấm, kiểm tra thân nhiệt thường xuyên) thì vẫn chấp nhận được. Nếu các bé nằm trong phòng 26 - 28 độ C thì nên mặc quần áo thoáng mát. Nhiệt độ phòng thích hợp và dễ chịu sẽ giúp trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn. 

Nếu ở những khu vực mùa đông lạnh sâu ba mẹ có thể dùng máy điều hòa, lò sưởi, quạt sưởi... để làm ấm không khí nhưng vẫn cần đảm bảo độ ẩm từ 40% - 60% tránh để không khí quá khô. Tuyệt đối nói không với bếp than vì khí CO2 có thể gây độc, ngạt cho bé và những người xung quanh.

Nhiệt độ phòng thích hợp giúp bé ngủ ngoan và sâu giấc hơn

Vệ sinh cho bé cẩn thận 

Khi chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông cần thực hiện kỹ càng vì bé mặc quần áo kín, dễ đổ mồ hôi cũng như đóng bỉm liên tục cả ngày. Ba mẹ nên thường xuyên tắm rửa lau người cho bé để con sạch sẽ, thoải mái cũng như hạn chế mắc các bệnh ngoài da vào mùa lạnh.

• Tránh tắm khi trẻ vừa mới ngủ dậy để không gây thay đổi nhiệt độ, làm cho trẻ dễ bị cảm lạnh. Mẹ nên làm ấm trẻ khoảng 10 phút trước khi tắm bằng cách bế hoặc ôm trẻ vào lòng.
• Sử dụng nước ấm bằng với nhiệt độ cơ thể (36 -37 độ C) và tắm trẻ ở nơi không có gió lùa, trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 phút. Nếu dùng điều hòa thì nên bật trước đó khoảng 15 phút để phòng tắm ấm dần lên trước khi cho bé tắm. 
• Bắt đầu tắm từ phần dưới của cơ thể lên trên và chú ý làm sạch những vùng da có nếp gấp như cổ, nách, bẹn và mông của trẻ. Khi tắm cần lưu ý đóng kín cửa, tránh gió lùa. 
• Sau khi tắm xong, sử dụng khăn khô để lau cho trẻ và cuốn kín người để tránh trẻ bị cảm lạnh. Cuối cùng, mẹ có thể bôi một ít dầu tràm vào lòng bàn tay và bàn chân của trẻ.
• Trẻ sơ sinh trong vòng khoảng 1 tuần tuổi nên được tắm rửa sạch sẽ hằng ngày. Lúc này trên cơ thể bé vẫn còn rất nhiều chất gây bám lúc sinh còn sót lại. Trẻ trên 10 ngày tuổi có thể 2 ngày tắm một lần. 

Cho bé bú mẹ đầy đủ

Sữa mẹ được biết là có một kho tàng kháng thể và chất dinh dưỡng giúp em bé tăng cường khả năng miễn dịch của chính mình và bảo vệ bé khỏi các bệnh thông thường. Vào mùa đông, bé cần được bú no để sản sinh nhiệt lượng đủ làm ấm cơ thể nên mẹ cần lưu ý xem bé có nhanh đói hơn bình thường không. Các bé sơ sinh thường mất khoảng 20 phút cho một lần bú mẹ đủ no, mỗi lần ngậm ti kéo dài khoảng 2 – 3 phút. 

Nếu trẻ không chịu bú thì mẹ cân nhắc bổ sung thêm sữa công thức phù hợp với độ tuổi và thể trạng của con. 

Chăm sóc da cho bé 

Mùa đông là thời điểm hanh khô khiến nhiều bé với làn da mỏng manh dễ bị nứt nẻ, đau rát. Vì vậy ba mẹ cần lưu ý dưỡng da và điều chỉnh những yếu tố có tác động đến da con phù hợp để bé thoải mái và khỏe mạnh nhất. 

• Khi da bé hơi khô, nên bôi những loại kem dưỡng ẩm cho bé. Lưu ý những loại kem dành cho trẻ phải được tư vấn từ nhân viên y tế, đặc biệt ở trẻ có vấn đề dị ứng da. Không được tự ý sử dụng kem có chứa corticoid. Ngoài dưỡng da toàn thân mẹ cũng nên thoa cả son dưỡng môi để môi bé được mềm mại. Mỹ phẩm cho làn da của bé nên chứa thành phần tự nhiên (không hóa chất, không chứa chất phụ gia), kem dưỡng ẩm của bé cần tinh khiết, tuyệt đối không chứa cồn.
• Mát xa bằng dầu chuyên dụng sau khi tắm cho bé vừa giúp lưu thông tuần hoàn máu lại vừa duy trì độ ẩm cho làn da thêm mềm mại. 
• Chất liệu quần áo mềm mại, thấm hút tốt để hạn chế bị cọ xát vào da bé. 

Dưỡng da mùa đông cho bé với những sản phẩm lành tính

Để ý hơn tới giấc ngủ của bé

Thân nhiệt của trẻ sơ sinh khác với người lớn. Vì vậy vào ban đêm nếu trẻ được ủ ấm quá kỹ có thể khiến con nóng hơn ba mẹ nghĩ. Nếu nhiệt độ không thoát kịp sẽ dẫn đến ra nhiều mồ hôi và dễ bị cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi…Thậm chí nếu không để ý có thể làm tăng nguy cơ đột tử không rõ nguyên nhân ở trẻ (SIDS). 

Để trẻ ngủ ngon và sâu giấc mẹ nên duy trì nhiệt độ phòng phù hợp như Vinlac đã chia sẻ phía trên đồng thời lựa chọn trang phục mềm mại, phù hợp. 

Tăng cường sức đề kháng cho trẻ

Có nhiều cách để tăng sức đề kháng cho trẻ vào mùa đông: 

• Chế độ dinh dưỡng có thể được xem là yếu tố quan trọng nhất để tăng sức đề kháng cho trẻ vào mùa đông. Trẻ có chế độ ăn cân bằng, đủ dinh dưỡng giúp bổ sung các dưỡng chất cần thiết. Trẻ trong 6 tháng đầu đời nên được bú mẹ đầy đủ. Với trẻ ăn dặm và trẻ nhỏ, mẹ có thể tăng sức đề kháng cho bé bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu sắt, kẽm, vitamin A, vitamin C và D… trong khẩu phần ăn mỗi ngày. 
• Nước là một phần không thể thiếu trong bí quyết tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vai trò của nước là vận chuyển bạch cầu đi khắp cơ thể, kích thích đào thải độc tố và qua đó, nâng cao miễn dịch của bé tốt hơn. 
• Giúp bé có giấc ngủ sâu và ngon giấc, đúng giờ cũng giúp  tế bào xung kích tự nhiên (vũ khí của hệ miễn dịch có tác dụng tấn công vi khuẩn và tế bào ung thư) được sản sinh nhiều hơn. 
• Khuyến khích trẻ vận động phù hợp với sức khỏe và độ tuổi. Với trẻ sơ sinh ba mẹ có thể massage, thực hiện một số bài tập về tay chân, giữ thăng bằng với bóng hoặc nâng cao đầu để phần cổ của trẻ được cứng cáp. 
• Tiêm chủng đầy đủ để tăng sức đề kháng, tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ nhiễm trùng cho trẻ. 
• Tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa vì có tới 80% tế bào miễn dịch của trẻ em nằm ở hệ tiêu hóa. 

Tăng sức đề kháng cho trẻ khi giao mùa

Ăn đủ chất, ngủ sâu giấc 

Một số sai lầm khi chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông

Bên cạnh những kinh nghiệm chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông phía trên, vẫn có những trường hợp ba mẹ mắc phải các sai lầm cố hữu do thói quen hoặc cách chăm trẻ truyền thống. 

Ủ ấm quá mức

Như đã chia sẻ bên trên, thân nhiệt của trẻ nhỏ khác với người lớn. Nhiều gia đình hay có thói quen mặc quần áo dày, nhiều lớp cho trẻ vào mùa đông vì sợ con bị lạnh kể cả ở trong nhà. Tuy nhiên việc làm này dễ khiến trẻ đổ mồ hôi. Mồ hôi không toát ra được còn có thể khiến trẻ bị nhiễm lạnh, mồ hôi tiết ra nhiều khiến trẻ mất nước, khô đường hô hấp, giảm khả năng bài tiết đờm… Vào ban đêm, trẻ mặc nhiều áo quần hoặc đắp nhiều chăn sẽ có thể ngủ không ngon giấc và luôn khó chịu. 

Để trẻ ở trong nhà/ phòng kín quá lâu

Mùa đông, không khí và gió lạnh khiến nhiều bố mẹ cảm thấy e ngại trong chuyện cho trẻ ra ngoài trời. Tuy nhiên đó không phải là một cách hay. Bởi giữ trẻ ở trong phòng kín lâu ngày sẽ khiến trẻ ốm yếu và dễ mắc bệnh hơn. 

Nói như vậy cũng không phải khuyến khích ba mẹ cho trẻ ra ngoài quá thường xuyên. Ra ngoài trời lạnh khiến bé dễ nhiễm lạnh và dẫn đến sự thay đổi nhiệt độ đột ngột rất dễ khiến bé mắc phải các bệnh hô hấp. Thay vào đó mẹ có thể cho con tắm nắng một chút vào sáng sớm vào khung giờ phù hợp. 

Sử dụng điều hòa, máy sưởi quá thường xuyên

Nhiều mẹ có thói quen thấy trời trở lạnh là đóng kín cửa phòng hoặc cửa nhà và nghĩ rằng càng kín càng tốt để giữ ấm. Tuy nhiên, nếu mẹ đóng kín sẽ khiến trong phòng không có sự thông thoáng, ngột ngạt, thiếu oxy, sẽ khiến cơ thể cả gia đình mệt mỏi và làm tăng lượng vi khuẩn sinh sôi. 

Ngoài ra, nhiều gia đình có điều kiện sử dụng các loại thiết bị sưởi ấm vào mùa đông như điều hòa, máy sưởi. Tuy nhiên, bố mẹ cũng không nên quá lạm dụng vào các thiết bị này, chỉ sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định trong ngày. Bởi nếu dùng quá nhiều sẽ khiến cơ thể có nguy cơ mất nước, khô da, nhất là máy sưởi sẽ khiến khô mũi dẫn đến ảnh hưởng hệ hô hấp gây ra khó thở ở trẻ em.

Tắm trẻ bằng nước quá nóng

Vì trời lạnh nên bố mẹ ngại cho trẻ tắm, hoặc nếu tắm cũng dùng nước rất nóng. Da trẻ nhạy cảm hơn người lớn, nếu bố mẹ thấy nước đủ ấm tức là nước đó bị nóng với trẻ. Nhiệt độ nước thích hợp cho trẻ tắm mùa đông là tương đương với thân nhiệt của trẻ (36 độ C đến 37 độ C. 

Qua bài viết trên hy vọng ba mẹ đã có thêm nhiều thông tin hữu ích để chăm sóc trẻ sơ sinh vào mùa đông sao cho đúng cách và an toàn để con khỏe mạnh và phát triển tốt nhất.